STEENWAARD
Uiterwaardengebied ten noorden van de Lek
Uiterwaardengebied ten noorden van de Lek in de gemeente Houten.
De Steenwaard is te overzien vanaf de Veerweg en de Noorderlekdijk. Aan de westkant van het spoor is een uitzichtpunt. Dat is te bereiken door vanaf de pont over het weggetje onder de spoorbrug te lopen en dan rechtsaf het spoortalud te volgen.
Door het gebied loopt een wandelroute die een gedeelte van het jaar afgesloten is.
In de Steenwaard is in de jaren 1999 en 2000 een natuurontwikkelingsproject uitgevoerd. Enkele oude strangen zijn weer uitgegraven. Daardoor heeft de rivier bij hoog water meer ruimte.
De Steenwaard is een grote uiterwaard van de rivier de Lek, met een grote waterplas en omliggende weilanden met verspreide bomen en struiken. Vooral in de winter is het water een interessante plek voor watervogels, zoals eenden en ganzen. Grote groepen smient, krakeend en kuifeend komen vaak voor. Andere eenden die je kunt zien zijn pijlstaart, wintertaling, tafeleend en slobeend. Als je geluk hebt, is er een nonnetje of grote zaagbek aanwezig.
Sommige delen van de oever van het meer zijn erg steil en zanderig. Hier is elk jaar een kolonie oeverzwaluw aanwezig. Ze zijn te zien vanaf de andere kant van het meer.
De omliggende weilanden, vooral aan de oostkant van de spoorbrug, worden gebruikt als rustplaats voor grote groepen ganzen, voornamelijk brandgans en kolgans. Er zijn zeldzame soorten ganzen te vinden in deze grote groepen, zoals roodhalsgans of Ross’ gans, maar dan moet je het geluk wel aan je zijde hebben. In de winter is het gebied ook de thuisbasis van grote aantallen grote zilverreiger. Ze foerageren in de buurt van de oevers van het meer en op de open weiden. In de zomer kunnen hier ook kleine aantallen lepelaar aanwezig zijn.
De omliggende weilanden zijn ideaal broedgebied voor soorten als veldleeuwerik en graspieper. Verspreid over de weilanden zijn veel braamstruiken aanwezig. Bovenop deze struiken zijn soorten als roodborsttapuit en paapje te zien. Ook zijn braamsluiper en grasmus regelmatig te horen. Aan de westkant van het gebied zijn rietvelden aanwezig, die een goede plek zijn voor soorten als kleine karekiet en rietgors. Grenzend aan dit deel van het gebied zijn agrarische akkers aanwezig, die leefgebied zijn van de patrijs.
Aan de zuidkant van het gebied stroomt de rivier de Lek. Hier zijn soorten zoals fuut, dodaars en tal van andere watervogels te vinden. Aan deze kant bevinden zich ook een paar plassen. Dit is altijd een goede plek voor steltlopers, zoals witgatje en groenpootruiter en, als je geluk hebt, een waterpieper. Aan de oostkant van de brug staat een huis met wat weilanden eromheen. Hier is regelmatig een steenuil te zien en te horen. De brug kan een goede plek zijn voor slechtvalk.
Het gebied is ook voor plantenliefhebbers interessant. De meeste van deze planten zijn gebonden aan het rivierengebied. Men kan ze in alle uiterwaarden langs de Lek tegenkomen. Kattendoorn, kruisdistel en sikkelklaver groeien vooral op de hogere delen van de uiterwaarden. Ook enkele grassoorten die elders zeldzaam zijn komen hier veel voor. In de Steenwaard komt ook de watergentiaan voor, een waterplant die gebonden is aan kleibodems. Met zijn op het water drijvende bladeren en gele bloemen kleurt deze plant in de zomer enkele poelen dichtbij de oever van de lek. Ook glanzig fonteinkruid, gewone waterbies, blaasjeskruid en de prachtige zwanenbloem komen er voor.
In de plasjes komt de heikikker voor.
Foto’s uit de Steenwaard: